Mag je werkgever loon inhouden als je je ziek meldt? Dit zijn de regels voor ziekteverzuim:
Corona, verkouden of een gebroken been. De ene dag voel je je kiplekker, en een dag later zit je ziek thuis. Wat zijn de rechten van werknemer en werkgever op het gebied van ziekteverzuim? Experts beantwoorden vijf veelgestelde vragen over ziekteverzuim.
Als mensen, vanwege een ziekte, niet in staat zijn om te werken is er sprake van ziekteverzuim. Wanneer dit verzuim een paar dagen duurt, dan valt het onder kortlopend ziekteverzuim, zegt René Voets, directeur bedrijven bij Interpolis. ,,Het gaat dan bijvoorbeeld om een griep of zware verkoudheid.” Bij langlopend verzuim gaat het over een periode van een aantal maanden of jaren. ,,Denk bijvoorbeeld aan een burn-out of een ziekte zoals kanker.’’
Als je ziek bent, kan er behoorlijk wat op je afkomen. Hieronder delen experts hun antwoorden op een paar belangrijke vragen rondom ziekteverzuim.
Salaris mag ook ingehouden worden als de werknemer bijvoorbeeld weigert om naar de bedrijfsarts te gaan. Berghuis: ,,Het opschorten van loon is dan een middel om de werknemer onder druk te zetten. Als diegene besluit om alsnog te gaan werken, dan wordt het loon met terugwerkende kracht terugbetaald.”
DE BEDRIJFSARTS ZAL NOOIT OPEENS VOOR JE DEUR STAAN
Kan een werknemer door ziekte niet werken, dan is een werkgever ook verplicht het loon in de eerste 104 weken door te betalen. In het eerste ziektejaar is dit minimaal 70 procent van het brutoloon en geldt er een ondergrens van het wettelijk minimumloon. In het tweede ziektejaar mag dat lager zijn dan het wettelijk minimumloon.
MAG JE ONTSLAGEN WORDEN ALS JE ZIEK BENT?
In de eerste twee jaar na de eerste diagnose heeft een werknemer recht op loon en geldt er een opzegverbod. Het dienstverband mag dus niet zomaar beëindigd worden. Pas als de termijn van 104 weken is verstreken, mag de werkgever een ontslagaanvraag indienen bij het UWV. ,,Maar alleen als er binnen zes maanden geen zicht is op herstel. Als dit er wel is, dan zal het UWV de aanvraag afwijzen”, zegt Berghuis.
MAG DE WERKGEVER VRAGEN WAT ER SCHEELT?
Nee, stelt Berghuis, je werkgever mag hier niet naar vragen, vanwege het recht op privacy. Er mag wel gevraagd worden naar de verwachte duur van het verzuim en welke werkzaamheden je wél kunt uitvoeren. ,,Met een gebroken arm wordt fysiek werk lastig, maar je kan wel iets op kantoor doen.’’
Een werkgever mag ook niet bepalen of je ziek genoeg bent en (tijdelijk) arbeidsongeschikt. Dat is de taak van een bedrijfsarts. ,,De huisarts speelt hierin dus geen rol, die is er voor medisch herstel. Als bedrijfsartsen adviseren en begeleiden wij de inzetbaarheid van de werknemer”, zegt bedrijfsarts en adviseur Gerben de Jong.
Lees ook bij Intermediair: Een bedrijfsarts is op hand van de werkgever – en andere vooroordelen ontkracht
Personeel mag verplicht worden om naar de bedrijfsarts te gaan. Dit kan al op de eerste ziektedag. Berghuis: ,,De bedrijfsarts zal nooit opeens voor je deur staan. Vaak is het een telefonisch consult of moet je naar de bedrijfsarts toe. En als de arts zegt dat je (gedeeltelijk) arbeidsgeschikt bent, dan moet je weer aan het werk. Als je dit niet doet, geldt dat als werkweigering en kan de werkgever de loonbetaling stopzetten.’’
MAG JE TEGEN HET ADVIES VAN DE BEDRIJFSARTS INGAAN?
Alhoewel de bedrijfsarts het laatste woord heeft in de diagnose, mag je als werknemer een second opinion aanvragen. Berghuis: ,,Dit kan via de betrokken bedrijfsarts. Hij regelt een andere onafhankelijke bedrijfsarts die de zaak opnieuw zal bekijken.’’ Diegene kan de resultaten van dit tweede onderzoek geheel of gedeeltelijk overnemen.
Alleen de werknemer mag een second opinion aanvragen, een werkgever kan dit dus niet. Maar hij kan wel – net zoals de werknemer- een deskundigenoordeel aanvragen bij het UWV, bijvoorbeeld naar aanleiding van een second opinion. Er wordt dan gekeken of de arts op de juiste manier tot zijn conclusie is gekomen.
IS DE WERKGEVER VERPLICHT OM ZIEKTEVERZUIM TE VOORKOMEN?
Kort verzuim is soms moeilijk te voorkomen, zegt Voets. ,,Je kan hooguit iemand met verkoudheid thuis laten werken, zodat hij of zij geen collega’s aansteekt. Het lange verzuim is daarentegen wel vaker te voorkomen. Zorg dat je werknemers een goede thuiswerkplek hebben, zodat ze in je juiste houding kunnen werken. Denk aan een goede stoel of een bureau dat omhoog kan. En luister naar wat ze nodig hebben, bijvoorbeeld een burn-out kan in sommige gevallen voorkomen worden.’’
Hierin speelt de bedrijfsarts een ondersteunende én adviserende rol, stelt De Jong. ,,Een bedrijfsarts is er niet alleen maar om een beoordeling te doen. Hij is er ook om te voorkomen dat mensen gaan verzuimen. Een groot gedeelte van het langdurig ziekteverzuim is psychisch van aard. Mensen voelen zich dan onvoldoende gewaardeerd, hebben weinig binding met collega’s of voelen nauwelijks autonomie. De basis is dan verstoord.’’ Door te investeren in deze basis, zullen er volgens De Jong minder snel mensen uitvallen.
Een groot gedeelte van het langdurig ziekteverzuim is psychisch van aard. Mensen voelen zich dan onvoldoende gewaardeerd, hebben weinig binding met collega’s of voelen nauwelijks autonomie.
GERBEN DE JONG: BEDRIJFSARTS & ADVISEUR
Een bedrijfsarts denkt dus mee in oplossingen om het werkgeluk weer te vergroten. Samen met de werkgever kan bijvoorbeeld gekeken worden waar de werknemer in kwestie wel blij van wordt. ,,Denk bijvoorbeeld aan een andere functie of meer laten werken op kantoor voor het sociale contact. Het is een kwestie van goed luisteren.”
Toch is het in de gaten houden van werkgeluk een stuk lastiger in sectoren die zwaar onder druk staan door het personeelstekort. De Jong: ,,Zij zijn aan het overleven, maar juist dan moet de werkgever rekening houden met de situatie.” Dit is niet alleen beter voor de werknemer, maar ook de werkgever, stelt Voets. ,,Door te investeren in je werknemer is deze gemotiveerder, minder snel ziek en productiever. In de huidige arbeidsmarkt is een vervanger niet zomaar gevonden, dus je moet behouden wat je hebt.’’
Bron: Algemeen Dagblad