Inhouding of beslag op vakantiegeld: kassa voor de deurwaarder

Inhouding of beslag op het vakantiegeld; de maanden mei en juni zijn toptijden voor de deurwaarder. Waar mensen zonder beslag of inhouding op de uitkering iets leuks met het vakantiegeld kunnen doen, ziet onze doelgroep elk jaar geen euro van het gereserveerde vakantiegeld. Het vakantiegeld gaat rechtstreeks naar de deurwaarder of de uitkeringsinstantie voor schulden. Het maakt de deurwaarder of de gemeente niet uit of het inkomen van de cliënten hierbij onder het bestaansminimum komt. Het vakantiegeld is kassa voor de schuldeiser en de debiteur moet gewoon betalen. Het ontbreekt de deurwaarder en de gemeente aan moreel besef op dit vlak. Er wordt een ontmoedigingsbeleid gevoerd als een schuldenaar informeert of hij alsnog recht heeft op een deel van zijn vakantiegeld. Het sturen van e-mails of het plegen van telefoontjes met de vraag of het vakantiegeld terecht is ingehouden, sorteert geen enkel effect. “wij hebben bij het beslag op uw uitkering de beslagvrije voet berekend en uw vakantiegeld mag ingehouden worden”, is de standaardreactie van de deurwaarder.  De gemeente en de deurwaarder gaan gemakshalve voorbij aan het feit dat zij evident in strijd met de wet handelen indien zij onterecht het vakantiegeld inhouden van een debiteur. Geld stinkt echter niet, reden waarom er hoge drempels worden opgeworpen om de schuldenaar zijn recht te laten halen. Feitelijk komt het er op neer dat als er geen advocaat wordt ingeschakeld om de gemeente door middel van bezwaar, of de deurwaarder via een kort geding, tot teruggave van het vakantiegeld te bewegen, elke poging van de sociale minima kansloos is om het onterecht ingehouden vakantiegeld terug te krijgen. Voor veel schuldenaren is het inschakelen van een advocaat een te hoge drempel en komt de deurwaarder er mee weg. Vanuit de overkoepelende beroepsvereniging van de deurwaarders, de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders, de KBvG, is voor schuldenaren geen soelaas te verwachten. De KBvG is primair een lobbyclub die bij het Ministerie de tarieven en bevoegdheden van hun leden bewaakt. Enige incentive om er op toe te zien dat de deurwaarders periodiek bij bijstandsgerechtigden controleren of – al dan niet vanwege gewijzigde omstandigheden – het vakantiegeld onterecht wordt ingehouden, is er niet. De KBvG heeft hoog in haar vaandel staan dat deurwaarders zich aan de wet moeten houden. Een richtlijn voor haar leden om bij beslaglegging op de bijstandsuitkering periodiek te controleren of het vakantiegeld onterecht is ingehouden, zou in het verlengde liggen. Voor sociale minima is het zeer schrijnend wanneer deurwaarders structureel een te lage beslagvrije voet toepassen en het vakantiegeld (deels) ten onrechte wordt ingehouden. Niet alleen vanuit wettelijk oogpunt zou de KBvG hierop actie moeten nemen, maar ook moreel en ethisch gezien heeft de KBvG een verantwoordelijkheid; zorg dat de sociale minima in de deurwaarderspraktijk krijgt waar zij recht op heeft, waardoor hun – toch al moeizaam – bestaan verlicht kan worden. Misschien is het tijd voor de politiek om kritisch te kijken naar de KBvG en haar houding ten aanzien van de sociaal zwakkeren in de samenleving. Vanwege voormeld manco wordt de overheid – en met name de gefinancierde rechtsbijstand – op kosten gejaagd omdat schuldenaren geen andere mogelijkheid hebben dan een advocaat in te schakelen om het onterecht ingehouden vakantiegeld van de deurwaarder terug te krijgen. Een politieke duw in de rug van de KBvG zal tot kostenbesparing voor de overheid leiden en tot een verbetering van het welzijn van de beslagdebiteur. En dat de deurwaarder-leden van de KBvG zich daarmee aan de wet houden, is ook mooi meegenomen.