Kostgangersovereenkomst en uitkering

Om een bijstandsuitkering op grond van de Participatiewet te kunnen aanvragen, dient u over een officieel woonadres in de gemeentelijke basisadministratie te beschikken. Wanneer u geen adres heeft, dan kunt u in beginsel geen bijstandsuitkering aanvragen bij de gemeente.

Postadres vrienden of familie en uitkering

Heeft u familie of vrienden op wiens adres u zich mag inschrijven bij de gemeente, dan zal de gemeente uw aanvraag bijstandsuitkering afwijzen, omdat de gemeente stelt dat u samenwoont of op kosten van uw familie inwoont en leeft, waardoor u volgens de gemeente niet ‘bijstandsbehoeftig’ bent om voor een uitkering in aanmerking te komen.

Kostgangersovereenkomst afsluiten voor een uitkering

U kunt een afwijzing van uw bijstandsaanvraag voorkomen door met uw familie of vriend(in) op wiens adres u zich bij de gemeente inschrijft om een uitkering aan te vragen, een zogenaamde kostgangersovereenkomst af te sluiten. Een voorbeeld kostgangersovereenkomst die door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) is opgesteld, kunt u op onze site vinden. In dit kostgangerscontract spreekt u af met de hoofdbewoner (hoofdhuurder of eigenaar) van het adres waar u zich inschrijft bij de gemeente, dat u een kamer of een slaapplaats huurt in de woning tegen een vast bedrag per maand. De hoofdbewoner kan u in de kostgangersovereenkomst toestaan om eveneens gebruik te mogen maken van keuken, badkamer, wc en zitkamer. U moet dit duidelijk omschrijven in de schriftelijke kostgangersovereenkomst. Van belang hierbij is dat u in dit kostgangerscontract met de hoofdhuurder van de woning vastlegt dat u maandelijks een bedrag per maand zult betalen voor de slaapplek en de overige in de overeenkomst benoemde voorzieningen in de woning. In de kostgangersovereenkomst moet ook worden omschreven welke diensten in het contract zijn begrepen, zoals maaltijden, bewassing, verzorging bijv. bij ziekte en schoonmaak. Verzuimt u dit duidelijk in de kostgangersovereenkomst op te nemen, dan kan de gemeente uw uitkering afwijzen omdat u ‘samenwoont’ of een ‘gemeenschappelijke huishouding’ voert, waarbij u geen recht op bijstand heeft en een ontvangen uitkering moet terugbetalen aan de gemeente.

Kostgangersovereenkomst geen inkomen

Wanneer u geen inkomen heeft en nog geen uitkering van de gemeente ontvangt, dan dient u, om recht op een uitkering te houden, in een andere schriftelijke overeenkomst met de hoofdbewoner af te spreken dat u uitstel van betaling krijgt van de maandelijkse huurprijs totdat de gemeente aan u een uitkering heeft toegekend of u andere inkomsten geniet. Dit kan een leningsovereenkomst zijn waarin u schriftelijk met de hoofdbewoner afspreekt dat hij u de maandelijks huurprijs uitleent, of u uitstel van betaling geeft totdat u inkomen heeft. In deze leningsovereenkomst moet vastgelegd zijn met welk bedrag per maand u gaat terugbetalen en de eventuele rentevergoeding die u verschuldigd bent voor het uitstel van betaling of de lening van de huurbedragen. Zodra u een uitkering op grond van de Participatiewet van de gemeente ontvangt, is van belang dat u volgens de schriftelijke leningsovereenkomst gaat (terug)betalen aan uw verhuurder, want anders bestaat de kans dat de gemeente uw uitkering weer gaat stopzetten en terugvorderen omdat de gemeente van mening is dat er nimmer sprake is geweest van een echte leningsovereenkomst met uw huisbaas. Uw betalingen moeten uit uw bankafschriften blijken.

Kostendelersnorm en kostgangersovereenkomst

Met een geldige kostgangersovereenkomst is het mogelijk om bij familie of vrienden in te wonen en een uitkering bij de gemeente aan te vragen. Wanneer er in de kostgangersovereenkomst een commerciële huurprijs met de hoofdbewoner van de woning is afgesproken, dan is het mogelijk om op grond van artikel 22a lid 4, b van de Participatiewet onder de toepassing van de kostendelersnorm uit te komen. De schriftelijke huurprijs per maand is hiervoor leidend. Als commerciële huurprijs voor een kostganger geldt een bedrag van ongeveer € 300,00 per maand. Een commerciële huurprijs bij onderhuur moet ongeveer minimaal € 300,00 inclusief gas, licht en water, per maand bedragen. Indien deze maandbedragen schriftelijk zijn vastgelegd in een kostgangerscontract of in een (onder)huurovereenkomst, dan wordt de huurder of de kostganger volgens de Participatiewet niet als kostendeler aangemerkt. Dit heeft gevolgen voor de hoogte van uw uitkering. Uw maandelijkse bijstand zal hoger zijn dan wanneer u door de gemeente wel als kostendeler in de zin van de Participatiewet wordt aangemerkt.

Inkomstenaftrek bij inkomsten uit kostgeverschap of onderhuur

Heeft u zelf een uitkering en huurt u een woning, dan is het voor u mogelijk om een kamer te verhuren of om een kostganger in huis te nemen. Uw inkomsten uit onderverhuur of kostgeverschap worden dan als inkomsten met uw uitkering verrekend. Op grond van artikel 33 lid 4 Participatiewet bedraagt de aftrek van de inkomsten uit onderhuur of kostgeverschap 10% van de gehuwdennorm bij één onderhuurder of kostganger en 20% van de gehuwdennorm bij twee onderhuurders of kostgangers. Bij meer dan twee onderhuurders of kostgangers zal de gemeente uw bijstandsuitkering stopzetten omdat u dan als ondernemer wordt beschouwd door de gemeente.

Onderverhuur en bijstandsuitkering

Op grond van de Participatiewet is het dus mogelijk dat u met een bijstandsuitkering een kamer kunt verhuren aan iemand anders met een bijstandsuitkering. Indien u zorgt dat dit alles contractueel goed is vastgelegd en betalingen tussen u en uw onderhuurder of kostganger volgens de overeenkomst plaatsvinden en terug te vinden zijn op uw bankafschriften, dan hebben zowel u als kostgever en uw familielid of vriend(in) als kostnemer, beiden zelfstandig recht op een bijstandsuitkering van de gemeente. Neemt u bij twijfel hierover contact op met Sociaal Verhaal. Ook wanneer u een beslissing van de gemeente heeft ontvangen waarin de gemeente uw uitkering afwijst of stopzet omdat er geen sprake is van een geldige kostgangersovereenkomst,  dan kan Sociaal Verhaal u helpen met bezwaar of beroep tegen een besluit van de gemeente.