De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

Met ingang van 2015 moeten Gemeenten er zelf voor zorgen dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. De gemeente is daartoe verplicht om thuis ondersteuning te bieden via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015.

Ondersteuning thuis vanuit de Wmo 2015 door de gemeente

Deze wet legt de verantwoordelijkheid voor de ondersteuning van mensen die zichzelf niet kunnen redden bij de gemeente. Het moet dan gaan om bijvoorbeeld:

• Dagbesteding en begeleiding;
• Ondersteuning waarbij de mantelzorger tijdelijk wordt ontlast;
• Een plaats in een beschermde woonomgeving voor mensen met een psychische stoornis;
• Opvang indien er sprake is van huiselijk geweld.

Als ik bescherm woon, wie vergoedt dan mijn zorg en behandeling?

Met ingang van 1 januari 2015 kunt u terecht bij de gemeente voor beschermd wonen. Deze zorg en ondersteuning valt onder de Wet maatschappelijk ondersteuning 2015 (Wmo 2015). Indien u beschermd woont, dan vergoedt uw zorgverzekeraar uw behandeling.

Er geldt een eigen bijdrage voor beschermd wonen

De gemeente mag aan u een eigen bijdrage vragen voor beschermd wonen. De hoogte van uw eigen bijdrage hangt af van uw leeftijd, uw inkomen en de gezinssamenstelling. U zult echter te allen tijde zakgeld en kleedgeld overhouden. De eigen bijdrage wordt door het Centraal Administratiekantoor (CAK) aan u gefactureerd.

Persoonsgebonden budget (pgb) voor beschermd wonen

De gemeente kan u voor beschermd wonen een persoonsgebonden budget (pgb) verstrekken. Daarbij stelt de gemeente wel voorwaarden aan u. De gemeente heeft hierover een brochure: “ik heb een persoonsgebonden budget”.

De wijze om ondersteuning van de gemeente te krijgen op grond van de Wmo 2015

Een ieder kan zich tot de gemeente melden met een verzoek om ondersteuning. De gemeente gaat dan eerst een onderzoek instellen naar de persoonlijke situatie.

Dit onderzoek door de gemeente geschiedt samen met u en met de mensen in uw directe omgeving. Zoals uw mantelzorger. U kunt zich hierbij laten bijstaan door een onafhankelijke cliëntondersteuner. De gemeente is verplicht dit voor u te regelen. De ondersteuning van de cliëntondersteuner is gratis.

De gemeente voert het onderzoek zo snel mogelijk uit. De gemeente is verplicht om het onderzoek uit te voeren binnen zes weken na uw verzoek.

De gemeente kijkt bij het onderzoek naar uw voorkeuren en behoeften. Daarnaast onderzoekt de gemeente wat u zelf nog kunt doen. Er wordt gekeken of er andere mensen uit uw sociale omgeving zijn die u misschien kunnen bijstaan. Voorts beziet de gemeente of u op basis van andere wetten – zoals de Zorgverzekeringswet, Participatiewet of de Jeugdwet – al ondersteuning en zorg krijgt.

Een algemene voorziening of maatwerkvoorziening

Is de uitkomst van het onderzoek van de gemeente gebleken dat u niet voldoende zelfredzaam bent of dat u niet goed kunt meedoen in de samenleving ? En kan uw sociale omgeving u geen hulp verlenen ? Dan is de gemeente gehouden om u op grond van de Wmo 2015 ondersteuning te geven. De gemeente heeft daarvoor maatwerkvoorzieningen en algemene voorzieningen. Een maatwerkvoorziening hangt van uw situatie, bijvoorbeeld persoonlijke begeleiding. Een algemene voorziening is vrijelijk toegankelijk. De gemeente gaat daarvoor geen diepgraven onderzoek doen naar uzelf of naar uw situatie. U kunt daarbij denken aan een boodschappendienst.

Wmo 2015 zelf aanvragen bij uw gemeente

Elke gemeente heeft een speciaal Wmo-loket dat u van informatie voorziet over de Wmo 2015. Dit loket helpt u eveneens om een aanvraag in te dienen voor de voorzieningen uit de Wmo 2015. Voor de gratis cliëntondersteuning bij uw aanvraag kunt u ook bij dit loket van de gemeente terecht.

Welke hulp kan ik thuis krijgen van de gemeente vanuit de Wmo 2015?

Zoals eerder aangegeven, mag een ieder die maatschappelijke ondersteuning nodig heeft, een beroep doen op de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015. De gemeente gaat dan met u bekijken of en welke ondersteuning u nodig heeft. Dat kan een maatwerkvoorziening of een algemene voorziening zijn. Een maatwerkvoorziening is afgestemd op uw situatie, zoals aanpassingen in uw woning. Een algemene voorziening staat open voor iedereen. Bijvoorbeeld een boodschappendienst.

Maatwerkvoorziening

Een maatwerkvoorziening vanuit de gemeente, is nooit medische hulp. Maatwerkvoorzieningen zijn bijvoorbeeld:

• Een vervoersvoorziening; vervoer in de regio (voor mensen die slecht ter been zijn en niet met het openbaar vervoer kunnen reizen);individuele begeleiding;
• Een beschermde woonomgeving; met een dagbesteding op maat.
• Aanpassingen in uw woning (een verhoogde wc of een traplift bijvoorbeeld);
• Een rolstoel (u heeft alleen recht op een rolstoel via de Wmo 2015 wanneer u deze voor lange tijd nodig heeft. Hulpmiddelen voor een korte periode moet u aanvragen via de thuiszorgwinkel, het thuiszorg uitleenmagazijn of bij uw zorgverzekeraar);
• respijtzorg;
• ondersteuning van uw mantelzorger;
• een hulp in uw huishouden (hulp bij het schoonmaken en opruimen, of bij ramen zemen).

Algemene voorziening

Het kan zijn dat u al bent geholpen met een alleen een ‘algemene voorziening’. Een algemene voorziening is makkelijk verkrijgbaar en er vindt geen voorafgaand onderzoek plaats naar uw persoonlijke situatie. Algemene voorzieningen kunnen zijn:

• Een boodschappendienst;
• het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en voor kindermishandeling;
• een ontmoetingsruimte voor eenzame mensen;
• maaltijdverzorging (tafeltje-dekje, warme maaltijdvoorziening;
• maatschappelijke opvang (zoals blijf-van-mijn-lijfhuizen en daklozenopvang);
• hulp en ondersteuning aan verenigingen en aan buurthuizen.

Het is de gemeente toegestaan om een financiële bijdrage vragen voor het gebruik van algemene voorzieningen.

Persoonsgebonden budget (pgb) of zorg in natura

Staat vast dat u in aanmerking komt voor ondersteuning uit de Wmo 2015? Dan heeft u twee mogelijkheden om uw hulp te regelen:

Persoonsgebonden budget (pgb)

Met een pgb kunt u zelf hulp inkopen bij wie u dat wilt. U kunt bijvoorbeeld met een pgb een ander soort rolstoel of een nieuw model scootmobiel kopen in plaats van de standaardmodellen die de gemeente voor u heeft. U kunt bij uw gemeente informeren hoe u een pgb aanvraagt.

Zorg in natura

Wanneer u dit allemaal niet zelf wilt regelen of kiezen, dan kunt u dit uitzoekwerk ook aan uw gemeente overlaten. Dan is het wel zo dat de gemeente zelf voor u de rolstoel uitkiest en bepaalt wie u krijgt als hulp in de huishouding. ‘Zorg in natura’ heet dit.

Persoonsgebonden budget (pgb)

Op grond van de Wmo 2015 kan de gemeente u onder voorwaarden een persoonsgebonden budget geven. Zoals gesteld, kunt u met uw pgb zelf de ondersteuning kiezen en inhuren. Het benodigde geld wordt niet op uw eigen bankrekening overgemaakt. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) zorgt voor de rechtstreekse betaling van het pgb.

 Aanvragen persoonsgebonden budget (pgb)

Het persoonsgebonden budget (pgb) moet u aanvragen bij het zorgkantoor, uw zorgverzekeraar of bij de gemeente. Het hangt van de soort zorg af, waar u precies moet zijn.

 PGB uit Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015, ondersteuning aan huis

Voor ondersteuning bij u thuis kunt u kiezen uit een pgb of voor hulp in natura. Uw pgb vraagt u aan bij de gemeente. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) doet de uitbetaling.

Belangrijke voorwaarden hiervoor zijn:

• U dient goed te onderbouwen waarom u een pgb wilt. De gemeente gaat dan onderzoeken of een pgb voor u geschikt is.
• De beoordeling van de kwaliteit van de hulpmiddelen en van de diensten en hulpmiddelen die u inkoopt, ligt bij de gemeente.
• Als pgb-houder kunt u ervoor kiezen om met uw pgb ondersteuning door uw eigen sociale netwerk te betalen. Met uw eigen sociale omgeving wordt bedoeld, hulp aan u van familie, vrienden of buren. De gemeente kan hiervoor regels stellen.

PGB op grond van de Wet langdurige zorg (Wlz)

Wanneer u langdurige en zware zorg nodig heeft uit de Wet langdurige zorg (Wlz), dan is het mogelijk om die zorg ook thuis te krijgen. Echter geldt dit alleen wanneer zorg bij u thuis verantwoord is. De kosten van deze zorg thuis mag niet hoger zijn dan de kosten van een opname in een instelling. Zodra u hiervoor een pgb aanvraagt, dan krijgt u een uitnodiging van het zorgkantoor voor een gesprek om te kijken wat voor u het beste is. Dit wordt dan maatwerk: zorg in natura, een pgb of een combinatie daarvan (een zogenaamd modulair pakket bij u thuis).

Met uw pgb kan u zelf uw zorg inkopen. Uw pgb vraagt u aan bij het zorgkantoor. Belangrijke voorwaarden hiervoor zijn:

• U moet in een budgetplan aangeven welke zorg u inkoopt bij welke zorgverlener.
• U moet met elke zorgverlener een contract afsluiten met daarbij een zorgbeschrijving. De zorgverlener wordt betaald door Sociale Verzekeringsbank (SVB). Hiervoor is het noodzakelijk dat de SVB eerst het pgb contract goedkeurt.
• U kunt een vertegenwoordiger aanstellen die uw pgb voor u beheert. Soms wordt dit verplicht gesteld.
• Het is nu niet toegestaan om behandelingen vanuit uw pgb te betalen.

Alle adressen van de zorgkantoren kunt u vinden op de website van Zorgverzekeraars Nederland.

 U heeft een Wlz-indicatie voor verblijf in een instelling. U kunt dan ook zorg thuis krijgen.

U dient met het zorgkantoor de mogelijkheden te bespreken om zorg thuis te krijgen. Dit in plaats van zorg in een instelling. Met een Wlz-indicatie voor zorg met verblijf, kunt u ook thuis blijven wonen als u dat wenst, echter moet de levering van de zorg bij u thuis wel verantwoord zijn. Het zorgkantoor is verplicht om dit voor u te beoordelen.

Zorg met verblijf kunt u kiezen voor:

– Volledig pakket thuis (vpt)

Met een volledig pakket thuis ontvangt u zorg van een zorginstelling bij u thuis. Dit omvat alle onmdersteuning en zorg waarvoor u een Wlz-indicatie heeft. Zoals maaltijden, uitstapjes en een hulp in de huishouding. Ongeveer hetzelfde zoals u dit bij verblijf in een zorginstelling zou krijgen. De kosten van uw woning, zoals huur of hypotheek moet u zelf blijven betalen.

– Modulair pakket thuis (mpt)

Het is ook mogelijk om een deel van de zorg zelf regelen met uw persoonsgebonden budget en om een deel van de zorg bij een zorginstelling te krijgen. Een modulair pakket thuis (mpt) heet dit. Het mpt omvat geen hulp bij het huishouden en geen maaltijden.

– Persoonsgebonden budget (pgb)

Met een persoonsgebonden budget (pgb) regelt u zelf de zorg en kiest u zelf met welke zorgverlener u in zee gaat. Deze zorgverlener dient de zorg dan wel bij u thuis te leveren. U gaat zelf een zorgovereenkomst aan met de zorgverlener. Er gelden hierbij eisen aan uw pgb. De zorg moet van goede kwaliteit zijn. Daarnaast dient u (en uw vertegenwoordiger) de taken en plichten die aan het budget zijn verbonden te kunnen verrichten. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) betaalt de rekening van de zorgaanbieder. Nogmaals: Er word geen geld op uw eigen rekening rekening gestort.

Welke zorg kunt u krijgen via de Wet langdurige zorg (Wlz)?

Met een Wlz-indicatie heeft u recht op de benodigde zorg met een verblijf in een instelling. Als u dat wilt, dan kan u ook thuis blijven wonen. Echter, de levering van de zorg thuis dient wel verantwoord te zijn. Uw zorgkantoor moet dit vaststellen.

Onderdelen van zorg vanuit de Wlz zijn:

• Een verblijf in een instelling;
• Uw persoonlijke verpleging en verzorging;
• De geneeskundige zorg (geneeskundige zorg noodzakelijk op grond van een stoornis, beperking of een aandoening. Echter ook algemene geneeskundige zorg);
• De hulpmiddelen die noodzakelijk zijn voor de door een zorginstelling aan u te geven zorg;
• Het vervoer naar de plek waar u de behandeling of de begeleiding wordt gegeven.

Wanner u een indicatie heeft voor zorg vanuit de Wlz, dan kunt u geen aanspraak meer maken op een maatwerkvoorziening vanuit de Wmo 2015.

PGB uit de Jeugdwet: jeugdhulp

Met ingang van 1 januari 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor alle jeugdhulp. Ook voor u kind kunt u voor de zorg kiezen uit een pgb of uit zorg in natura. Het pgb vraagt u aan bij de gemeente. Uitbetaling aan de zorgverlener geschiedt door de Sociale Verzekeringsbank (SVB).

Belangrijke voorwaarden zijn:

• U dient precies aan te geven wat de reden is dat u een pgb voor uw kind wenst en waarom zorg in natura niet passend is. De gemeente bepaal of een pgb mogelijk is.
• De beoordeling van de kwaliteit van de hulpmiddelen en diensten die u inkoopt voor uw kind, ligt bij de gemeente.
• Het is eveneens mogelijk om als pgb-houder het pgb aan te wenden voor betaling van ondersteuning door het sociale netwerk. Het sociale netwerk omvat de hulp die u ontvangt van familie, vrienden of buren. De gemeente mag daar aanvullende regels voor stellen.

PGB uit de Zorgverzekeringswet (Zvw): verzorging en verpleging thuis

Verzorging en verpleging bij u thuis vallen onder de Zorgverzekeringswet (Zvw). Vergoeding van deze zorg vindt plaats vanuit het basispakket van uw zorgverzekeraar. Hierbij kunt u kiezen voor een pgb of voor zorg in natura. Deze pgb vraagt u aan bij uw zorgverzekeraar.

Belangrijke voorwaarden zijn:

• U moet in een budgetplan neerzetten welke zorg u met uw pgb wilt inkopen.
• U dient hierbij precies aan te geven waarom u een pgb wilt. De verzekeraar beoordeelt welke pgb bij u past.
• De beoordeling van de kwaliteit van de zorg die u inkoopt, ligt eveneens bij de zorgverzekeraar.
• Op grond van de Zorgverzekeringswet verschillen de regels voor het pgb per zorgverzekeraar. U dient dit zelf na te kijken in de polisvoorwaarden van uw zorgverzekeraar.

 Meerdere pgb’s tegelijk zijn mogelijk

Het is toegestaan om meerdere pgb’s tegelijk te ontvangen. Wanneer u of uw kind een indicatie heeft voor verzorging, begeleiding én verpleging. U ontvangt dan een pgb van de zorgverzekeraar én van de gemeente (Wmo 2015 of Jeugdwet). Het pgb van de zorgverzekeraar mag u alleen uitgeven aan zorg waarvoor de zorgverzekeraar verantwoordelijk is. Het pgb van de gemeente dient u alleen te besteden aan ondersteuning en zorg voor welke de gemeente verantwoordelijk is.

Huishoudelijke hulp toelage (HHT)

Met ingang van 1 januari 2015 zullen minder mensen huishoudelijke hulp krijgen op grond van de Wmo 2015. Aan de gemeenten is er in 2015 en 2016 daarom extra geld beschikbaar gesteld in de vorm van een huishoudelijke hulp toelage (HHT). Vanwege de HHT kunnen arbeidsplaatsen in de huishoudelijke hulp langere tijd in stand blijven.

Vanwege de HHT is het voor de meeste gemeenten mogelijk om hun Wmo-cliënten huishoudelijk hulp te laten inkopen met een lagere eigen bijdrage dan de werkelijke kostprijs. De huishoudelijke hulp is daarbij in loondienst bij een aanbieder.

U kunt met uw gemeente contact opnemen als u meer wil weten over de HHT (omdat u mantelzorger bent ?).

Ondersteuning of zorg aanvragen bij de gemeente

Elke gemeente is vrij om de toegang tot de Wmo op de eigen wijze te organiseren. De meeste gemeenten hebben een eigen Wmo-loket. Andere gemeenten stellen sociale wijkteams op waar mensen hun vragen kunnen stellen. De inrichting van de wijkteams, verschillen weer per gemeente.

Overgangsrecht in Wmo 2015

Mensen die van voor 2015 een AWBZ-indicatie hadden, die ook in 2015 van toepassing is, geldt een overgangsregeling. De Rijksoverheid heeft hiervoor in PDF een brochure opgesteld.

Bron: De Rijksoverheid 2015.